Wmo aangenomen; 'Bal ligt bij gemeenten en verzekeraars'

ANBO vindt het een goede zaak dat de Eerste Kamer heeft ingestemd met nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo2015). Directeur Liane den Haan: “Uitstellen was geen optie meer; anders zouden mensen nog langer in onzekerheid zitten. Burgers én gemeenten hebben duidelijkheid nodig. Dat gezegd hebbende doen wij een dringend beroep op gemeenten en verzekeraars. Zij moeten in actie komen om alles op tijd klaar te hebben zodat de overgang soepel verloopt. Zíj bepalen of de transitie een succes wordt of niet.”

Nieuwe Wmo vergt ingrijpende verandering in denken en doen

Door het aannemen van de wet worden gemeenten vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van dagbesteding, de ondersteuning en (nog meer dan eerst) voor de huishoudelijke hulp. Hulp van mensen in de buurt waar het kan, en hulp van een professional –vanuit de gemeente, thuiszorg of zorgverzekeraar – waar het moet. Dat is de toekomst van zorg en ondersteuning. Den Haan: “Dat vergt een ingrijpende cultuuromslag in denken en doen. Voor mensen met een zorgvraag, maar ook voor gemeenten en zorgverleners. Gelukkig zijn veel gemeenten al bezig met wijk- en buurteams op te richten en inventariseren ze de mogelijkheden voor dagbesteding. Echter, we moeten 2015 blijven zien als een overgangsjaar: een jaar waarin er ten eerste nog veel mensen zijn met ‘oude’ aanspraken, en een jaar waarin we moeten leren. Ik hoop dat gemeenten de teugels niet te streng aantrekken en coulant zijn.“

Extra taken en bezuiniging vragen om creatieve oplossingen

De extra taken gaan gepaard met een bezuiniging van 40 procent. Den Haan: “Dat vraagt om creatieve oplossingen van gemeenten. We horen soms geluiden dat gemeenten de huishoudelijke hulp willen afschaffen, maar dat moeten ze echt niet doen. Laat ze een voorbeeld nemen aan de gemeente Den Haag, die schuift met budgetten zodat de huishoudelijke hulp gewaarborgd blijft.” Een zorgpunt is en blijft de dagbesteding. “Er is geld voor – 165 miljoen maar liefst – maar dat is niet geoormerkt. Terwijl de dagbesteding cruciaal is in de ondersteuning van mantelzorgers en dus om langer thuis te blijven wonen.”

Samenwerking tussen allerlei domeinen

Ook de verzekeraars moeten aan de slag. Zij moeten goede afspraken maken met gemeenten over de inzet van wijkverpleegkundigen. Den Haan: “In de Wmo krijgt de wijkverpleegkundige een belangrijke rol op lokaal niveau. Maar staan er op 1 januari 2015 wel genoeg in de startblokken?

Op rijksniveau moeten staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) en minister Blok (Wonen) snel beleid maken rond wonen en zorg voor mensen met een zorg- of hulpbehoefte. Genoeg woonvormen, mogelijkheden om zorg in te kopen, huizen aan te passen en voldoende beschikbare woningen zijn slechts een paar van de knelpunten die snel aangepakt moeten worden.

Duidelijkheid over andere zorgwetten

ANBO wil duidelijkheid over de Wet langdurige zorg (Wlz). Wordt die wet gefaseerd uitgevoerd of met ’n jaar uitgesteld? Den Haan: “Er is immers een nauwe scheidslijn tussen de langdurige zorg die gemeenten op grond van de Wmo bieden aan mensen die thuis wonen en de zorg die nog in instellingen wordt verleend aan mensen met een zeer zware zorgbehoefte. Als er geen naadloze afstemming is, kan dit leiden tot allerlei onbedoelde afschuifsystemen tussen gemeenten en zorgverzekeraars." 

Moties

Tijdens het debat zijn een viertal moties ingediend.
De motie van Flierman (CDA) is aangenomen
De motie van Barth (PvdA) is aangenomen
Slagter (SP) diende twee moties in, maar deze zijn beiden verworpen.