SCP: doelen hervorming langdurige zorg 'deels behaald'

Het SCP constateert dat de doelstellingen van de hervorming van de Wet Langdurige Zorg – die alle 24-uurszorg betreft, vroeger de AWBZ – deels behaald zijn. In het kort zegt het SCP dat oudere mensen inderdaad langer zelfstandig zijn gaan wonen, en dat bewoners van bijvoorbeeld een verpleeghuis meer zélf kunnen beslissen. Ook – en waarschijnlijk daardóór - groeien de uitgaven aan langdurige zorg en ondersteuning minder hard dan voorheen. Tegelijkertijd lukt het onvoldoende om de informele hulp en zorg – van mantelzorgers en vrijwilligers – te laten groeien. Het SCP constateert verder dat een deel van de zorgvragers het moeilijk om de weg te vinden naar de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben.

Meer ontschotting, meer 'mens voorop'

ANBO is blij met de conclusies, maar ziet ook dat cruciale verbetersuggesties de laatste jaren slechts mondjesmaat zijn uitgevoerd. “Ten eerste zien we al een tijdje dat mensen nu te laat in aanmerking komen voor een zorginstelling. Zeker als het gaat om dementie is het belangrijk dat mensen nog kunnen wennen aan hun nieuwe woonomgeving. Door de indicatiestelling, maar met name door de financieringsschotten in de zorg – Wmo, Zvw en Wlz – is het voor burgers nog onvoldoende mogelijk om hun hulp en zorg vorm te geven zoals zíj dat willen. De persoonsvolgende bekostiging – de nieuwe norm wat de NZA betreft – helpt hierbij, maar het is van groot belang dat mensen eerder kunnen besluiten tot een verhuizing, bijvoorbeeld door wenperiodes of door logeerzorg”, zo reageert ANBO-bestuurder Liane den Haan. “Dat kan mantelzorgers ook helpen, waardoor zij zich langer kunnen inzetten. Ten tweede hopen we dat het aantal kleinere initiatieven, particulier én vanuit de grotere woonzorgorganisaties, de komende jaren snel groeit, zodat mensen hun hulp en zorg daadwerkelijk naar eigen inzicht en behoefte kunnen vormgeven.”

Professionele wegwijzers zijn hard nodig 

ANBO is verheugd dat het SCP constateert dat het merendeel van de Wmo-melders die een maatwerkvoorziening van de gemeente ontvangen positief zijn over deze hulp. Wel ziet ANBO ook hier een belangrijke rol voor professionele cliëntondersteuners, die de weg naar de juiste zorg en ondersteuning korter en minder belastend maken. Het SCP pleit voor ‘oplossingen voor het gesignaleerde ‘gat’ tussen de zorg en ondersteuning thuis en in instellingen. Mensen met verschillende hulpbehoeften zijn gebaat bij professionele regievoerders die alle hulp organiseren en coördineren.’ Den Haan: “Daar zijn we het hartgrondig mee eens. Ziek worden of ziek zijn is moeilijk, en voor veel mensen is het de eerste keer dat zij met hulp- of zorgtrajecten te maken krijgen. De oorsprong van de zorghervorming was meer beslissingsmacht naar de burger, maar de burger kan dat vaak niet zélf. Hulp om woorden en gevolg te geven aan je eigen wensen verbetert de beleefde kwaliteit van hulp en zorg aanzienlijk.”