Opluchting met nu al dompers

ANBO is opgelucht dat er een pensioenakkoord is. Na het verwerpen van het akkoord in 2011 is er sprake van acht jaar stilstand en achteruitgang in de pensioenwereld. In die tijd zijn pensioenen tot twintig procent minder waard geworden. Het nieuwe contract kan een doorbraak zijn om tot een beter stelsel te komen.

Wel heeft ANBO eens en te meer aangegeven dat de marktrente geen goede basis is voor ons pensioenstelsel. Het grootste fonds van Nederland, ABP, moet inmiddels al met een rente rekenen van minder dan 1 procent. Dat is niet houdbaar.

De dekkingsgraden zijn door de dalende rente gekelderd. Vier van de vijf grootste fondsen zijn in mei door de bodem van 100 procent gezakt:

1. ABP 96,1
2. PFZW 96,3
3. PME 96,9
4. PMT 97,4

Ook bij een aanpassing van de kortingsregels (vanaf 100 in plaats van 104,3) dreigen de pensioenen bij deze fondsen verlaagd te worden. Voor de twee metaalfondsen in 2020, voor ABP en Zorg en Welzijn in 2021.

Gevarenzone

Het pensioenfonds voor de bouw moet de cijfers over mei nog bekendmaken, maar dit fonds staat er met 117,7 (april) beter voor. Vermoedelijk is hier in mei een procent of drie vanaf gegaan, maar daarmee is bouw ruim buiten de gevarenzone.

En dat was nog voordat de commissie Dijsselbloem haar conclusies openbaarde over de rekenrente. De pensioensector hoopte dat de Europese ufr (rente voor verplichtingen van twintig jaar en langer) zou worden geïntroduceerd. Die zou vier tot zes procent extra dekkingsgraad opleveren, zodat de afschaffing van de doorsneesystematiek makkelijker zou worden gefinancierd. Bovendien zou de beloofde indexatie dichterbij komen.

Ernstig verstoord

De conclusie was echter desastreus. De rekenrente wordt juist lager, wat bij pensioenfondsen om dit moment dekkingsgraden vier tot elf (!) procent lager zet. Het wenkend perspectief dat het nieuwe contract leek te bieden, is daarmee ernstig verstoord.

Terecht heeft FNV-onderhandelaar Tuur Elzinga al gesteld dat doelen (indexatie) boven middelen (rekenrente) gaan. Zo ligt er voordat de inkt droog is al een bom onder het nieuwe akkoord. Hooguit kun je zeggen dat er nog enige tijd is: de nieuwe normen gaan pas in 2021 in.

Toch is het goed dat er een akkoord ligt. Voor de AOW, stappen voor zwaar werk en voor het pensioen. En zeker omdat het huidige pensioenstelsel in al zijn veel te strenge regels volledig is vastgelopen. Alles zal aankomen op een goede uitwerking.