'Nú is de tijd om zorg te verbeteren'

"De zorg voor patiënten in de langdurige zorg wordt de komende jaren alleen maar intensiever en complexer; zorginstellingen moeten nú investeren in opleiding en kwaliteit." Dat zegt ANBO-directeur Liane den Haan in reactie op het rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), dat vandaag verscheen. De zorg voor ouderen kan in de meeste instellingen flink beter, zo bleek uit de inspectieronde bij alle 2000 verpleeg- en verzorgingshuizen. In meer dan de helft van de verpleeg- en verzorgingshuizen sluiten de kennis en vaardigheden van medewerkers niet goed aan op de zorg die bewoners nodig hebben. En dat probleem wordt steeds groter, zo meldt de NOS. De IGZ concludeert dat bewoners geen risico lopen, maar dat de zorg wel structureel beter moet om aan de toekomstige vraag naar zorg te voldoen. Staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) erkent dat en schrijft aan de Tweede Kamer dat hij een plan van aanpak gaat uitwerken voor de korte en de middenlange termijn. 

Wíllen wel, maar het lukt niet

In 2011 en 2012 bleek al dat instellingen investeren in kwaliteitsbeleid, maar dat de toepassing ervan achterblijft. Ook zijn er tussen instellingen grote verschillen in innovatie en kwaliteitsverbetering, mede door de visie of het gebrek daaraan bij zorgbestuurders. "Medewerkers in de ouderenzorg zijn voor het overgrote deel zeer betrokken bij hun cliënten. Uit onze onderzoeken blijkt echter dat er weinig geïnvesteerd wordt in voldoende beschikbaarheid en deskundigheid van medewerkers in relatie tot de zorgvragen van de cliënten. Dit heeft gevolgen voor de kwaliteit en de veiligheid van de zorg", zo schrijft de IGZ. Sommige instellingen werken wél al aan de om- en bijscholing van personeel en investeren structureel in betere zorg, andere wíllen wel, maar krijgen het onvoldoende van de grond. Zo is er niet 24 uur per dag adequaat geschoold personeel aanwezig en is in negen van de toen gevallen de medicatieveiligheid niet op orde.  

'Meer tijd nodig'

Brancheorganisatie Actiz stelt dat er tijd nodig is. "Om de vereiste verbeteringen te realiseren hebben de instellingen, hun personeel en ook de bewoners ruimte nodig: de inspectie en het ministerie moeten de zorginstellingen, personeel en bewoners ook in staat stellen hun eigen verantwoordelijkheid te nemen." ANBO is het daarmee eens, maar stelt wel dat er nog maar weinig tijd is. Den Haan: "Mensen blijven steeds langer thuis en dat betekent dat zij, op het moment dat ze alsnog naar zorginstelling verhuizen, zwaardere zorg nodig hebben. De eerste stappen zijn genomen, maar de toegang tot zorginstellingen wordt de komende jaren nog verder beperkt. Nu is de tijd om daarop voor te bereiden. Betere scholing en meer initiatief vanuit zorgbestuurders is daarbij essentieel."

Op veel plekken gaat het wél goed, zegt Actiz-directeur Aad Koster vandaag in het AD. Samen met Joke de Vries, hoofdinspecteur van de IGZ, geeft hij zijn visie op het rapport. Staatssecretaris Van Rijn maakt werk van een betere ouderenzorg, maar "een quick fix voor alle problemen bestaat niet."

Lees p10 en p11 van het AD van vandaag. 

Niet méér maar betere regels

ANBO bestrijdt dat er vooral meer regels en beleidskaders moeten komen. "Er wordt gesproken van het ontbreken van protocollen en richtlijnen. Voorop staat dat mensen veilig moeten zijn en goed zorg ontvangen. Maar laten we er met zijn allen voor waken dat zorgmedewerkers geen tijd meer hebben voor hun werk door alle regeltjes. Ze experimenteren met regelarme zorg bewijzen dat de kwaliteit echt vooruit gaat als mensen hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Dus: niet méér regels, maar betere regels in de zorg."

ANBO is blij met dit uitgebreide onderzoek. Onduidelijkheid over de kwaliteit is funest voor het vertrouwen in de zorg.