De rente stijgt niet, maar daalt – net als uw pensioen

16 juni 2022 door Willem Reijn

Is de rente nu omhoog of omlaag? Het is maar net hoe u ernaar wilt kijken.

Zelfde vraag: als ik word geïndexeerd, krijg ik dan meer of minder te besteden? Het is maar hoe je het bekijkt.

Het zijn onzekere tijden. Nu kun je dat om de haverklap opschrijven. Het was ongekend wat er met de kredietcrisis gebeurde. We zaten een haar van een totale financiële meltdown af, met lege geldautomaten, pinautomaten die niet meer zouden werken en failliete banken zodat we de huur niet meer zouden kunnen overmaken.

Oude normaal

Twee jaar terug legde het coronavirus de maatschappij helemaal plat. Niet meer dan twee bezoekers per dag, thuiswerken, digitaal onderwijs, mondkapjes. Erger: overvolle ic's, grote sterfte in verpleeghuizen – en die mensen moesten eenzaam hemelen. Het enige waar ik naar terugverlang zijn de stille wegen, want de visionairs die zeiden dat we nooit meer terug zouden gaan naar het oude normaal hadden nogal een splinter in hun oog: het lijkt wel erger dan pre-corona.

Inflatie

Nieuw: na een halve eeuw kennen we weer een periode van ongekende inflatie. Letterlijk ongekend: de huidige generatie economen heeft dit in hun leven niet eerder meegemaakt – los van een paar zestigplussers. Alle beleidsmakers zijn al tien jaar bezig om de inflatie omhoog te praten en zelfs een paardenmiddel als een negatieve rente (iets wat theoretisch tamelijk onmogelijk was en bovendien volstrekt tegennatuurlijk) hielp niet. Nu het opeens al te goed lukt, komen ze meteen in spoed bijeen.

Maar voor u als pensionado heeft de inflatie een aardig bijeffect: steeds grotere kans dat uw pensioen weer eens omhoog kan, omdat de inflatie de rente omhoog trekt. Indexatie, hoezee! Twee tot drie procent in veel gevallen. Overigens, als u niet in de verpleging hebt gezeten of bij de kleinmetaal; daar staat het allemaal nog te bezien.

Bent u nu beter af?

Laten we eens met de rente beginnen. De tienjaarsrente staat nu op 2 procent (of misschien als ik dit opschrijf zelfs hoger). Een half jaar terug was die nog negatief. Is de rente nu gestegen? Ja, maar vooral ook neen. Ik kijk graag naar de reële rente: de rente min inflatie. De inflatie is volgens het CBS nu 8,8 procent. De reële rente is nu dus liefst 6,8 procent negatief. Een half jaar terug was dat –0,5 (rente) – 1,5 (inflatie) = -2 procent. De reële rente is dus gekelderd.

Indexatie

Dezelfde redenering geldt voor de indexatie. Vorig jaar kreeg u niets. U ging er 1,5 procent op achteruit. Nu krijgt u er – vermoedelijk of wellicht – twee procent bij – en u ben 6,8 procent armer. Neen, deze indexatie is geen feest. Hoewel ik vermoed dat sommige politici dit geheel aan hun wijze beleid zullen toeschrijven.

Onze pensioenfondsen staan er ondertussen wel weer een stukje beter voor. Op papier dan. Waar de fondsen samen 1804 miljard aan beleggingen hadden, is dat bedrag gezakt naar 1694 miljard. De ellende van de laatste weken nog niet meegerekend. ABP heeft alleen al 45 miljard zien verbranden (van 550 naar 505 miljard), maar door de hogere rente staat het fonds er beter voor. Toen de kassen overliepen mocht er geen euro de deur uit. Nu wel. Kwestie van logische regelgeving. Nu eerst even een prozacje.