Waarom we sparen (en daar zelfs geld voor over hebben)

Ik heb een manier gevonden om het rendement op mijn spaargeld te vertwintigvoudigen! Omdat u ANBO-lid bent, wil ik mijn geheim graag vertrouwelijk met u delen. Hoe kan ik tot zo’n briljant resultaat komen?

Nou, door het geld van een spaarrekening die nu 0,01 procent oplevert door te schuiven naar een andere spaarrekening, die liefst 0,2 procent genereert. Zo maak ik dus op elke 1000 euro spaargeld 2 euro in plaats van een dubbeltje.

Dat vorig jaar de inflatie 2,6 procent was en ik dus op elke 1000 euro 24 euro verloor (was 25,90 euro) – ach, een kniesoor die er op let.

En wij zijn geen volk van kniesoren. Wij sparen er lustig op los. In januari 2015 hadden we samen een tegoed van 334 miljard op onze spaarbankboekjes, vijf jaar later 369 miljard. En in augustus 2020 was dat opgelopen 389 miljard. Dus met een ternauwernood positieve nominale rente en een negatieve reële rente (rente min inflatie) gaan we niet minder maar meer sparen.

Hand op de knip

Oké, zegt u. Maar door het corona-virus kon ik mijn geld helemaal niet uitgeven. Maar dat deden we dus ook niet in de tijd dat de consumenten zich ongehinderd op alle nieuwste snufjes konden gooien. Het is alleen nog maar sneller gegaan. Hoofdeconoom Marieke Blom van ING wijt dat aan de onzekerheid door corona. Dan houden mensen de hand op de knip.

De grote hoeveelheid spaargeld, vermeerderd met een enorme pensioenpot en dan nog eens opgehoogd met een explosieve hoeveelheid stimuleringsfondsen van de centrale banken en overheden hebben de rente onder nul gedrukt.

Consumeerderen

En wat wil de economische theorie? Bij een lage rente gaan mensen geld uitgeven, zeker bij een negatieve reële rente, want geld achter de hand houden kost geld. En wat is rente? In de economieboekjes is rente een vergoeding voor uitgestelde consumptie. En hoe langer ik mijn consumptie uitstel, hoe meer vergoeding ik wil. Maar als ik die vergoeding niet krijg, ga ik lekker consumeerderen. Dus waarom gaat u niet onmiddellijk naar de dealer voor een leuk autootje? Koop meteen een elektrische, dan stroomt het geld nog sneller! Maar dat doen we blijkbaar niet. Misschien ook wel omdat de iPhone 10 echt niet zoveel beter is dan de iPhone 9. En er is een grens aan de grootte van de nieuwe tv, want de muur wordt inmiddels te klein.

Weinig reden

Nu kwam ik een interessant artikel van een andere ING-econoom tegen in de online-uitgave Financial Investigator. Bob Homan is hoofd van het ING Investment Office. Hij wijst in zijn verhaal op een rapport van de Bank of England. De meeste mensen hebben geen honger of andere eerste levensbehoeften meer, dus is het uitstellen van consumptie geen groot probleem meer. En dus is er weinig reden om voor dat uitstel een vergoeding te betalen.

Renteklippen

Bob Homan trekt dat breder. De meeste mensen hebben het redelijk goed in het heden en maken zich meer druk over de lange termijn, over hun eigen toekomst en zeker ook over de toekomst van hun kinderen – een beeld dat ik persoonlijk wel herken. Wat doe je om die toekomst toch een beetje veilig te stellen? Sparen tegen de renteklippen op, want de toekomst is blijkbaar belangrijker dan het heden.

Gouden tip

Wat heeft dat met pensioen te maken? Alles. Pensioen is uitgesteld loon. Je spaart in je pensioenfonds om straks een onbezorgd leven na pensionering te leiden. Hebben wij nu 389 miljard op de bank staan, we hebben samen circa 1500 miljard in de pensioenfondsen zitten. Ik hoor nog wel eens geluiden dat we vandaag wat meer zouden kunnen consumeren in plaats van sparen voor pensioen, dus loon nu in plaats van uitgesteld loon. Als de gedachten van Homan kloppen, gedragen burgers zich toch een tikje anders. Als ik de lijn mag doortrekken: dan komt er meer op de spaarrekening terecht.

En nu we het er toch over spaarrekeningen hebben: daar heb ik nog een gouden tip voor!