Verwarrende tijden

22 januari 2021 door

Mag ik zeggen dat ik de tijden wat verwarrend vind? We zitten in een lockdown, we mogen nog één persoon per dag ontvangen, moeten thuis werken, de horeca is dicht en in de stad kun je een kanon afschieten zonder een vlieg kwaad te doen.

Maar het aantal faillissementen ligt lager dan in het economische bloeijaar 2019, de werkloosheid is afgenomen, de huizen zijn duurder dan ooit en de beurzen tikken hoogtepunten aan die sinds de techrace rond de eeuwwisseling niet meer zijn vertoond. Wopke Hoekstra haalt geld op bij beleggers, mag die over dertig jaar terugbetalen en krijgt er ook nog geld voor. En als die belegger straks zijn geld terug heeft, is dat nog de helft waard van vandaag.

Dansen op een vulkaan

Je zou zeggen: hier klopt iets niet. Het voelt als dansen op een vulkaan. Uw pensioen kan dan fors worden aangetast.

Grootste gevaar: dat de inflatie oploopt. Met de duizenden miljarden euro’s die overheden wereldwijd in de economie hebben gepompt, zou je inflatie mogen verwachten. Maar die is vooralsnog laag – behalve op de beurs en op de woningmarkt. Als een huis in een jaar of zes de helft duurder is geworden, dan heb je inflatie van acht procent. Maar de huizenmarkt zit niet in onze inflatiecijfers – terwijl met name jongeren die prijs wel betalen.

Eigen mondkapjes

Toch vrezen economen dat vroeg of laat de bom moet barsten. Dat kan allerlei oorzaken hebben: hogere lonen omdat veel mensen met pensioen gaan en omdat er geen nieuwe goedkope arbeidsreservoirs kunnen worden aangeboord, zoals China en Oost-Europa. Als we minder internationale handel willen, bijvoorbeeld om onze eigen mondkapjes te kunnen maken, dan lopen prijzen ook op.

Maar wat mag niet oplopen? De rente! Want als over die enorme schuldenberg een ‘normale’ rente moet worden betaald, gaan landen en bedrijven failliet. Er zijn ook geluiden te noteren dat straks landen een deel van hun schulden willen afschrijven omdat ze die niet meer kunnen terugbetalen. Overigens profiteren alle schuldenaars gretig van inflatie, want de waarde van hun leningen gaat lekker omlaag.

Idiote

Het punt: als enerzijds de inflatie oploopt en anderzijds de rente niet mag stijgen, dan komt uw pensioen in gevaar. Uw pensioenfonds kan niet zomaar alles in aandelen stoppen, want u wenst over twee jaar wel uw pensioen te ontvangen. Aandelen kunnen flink op en neer gaan. Het idiote is natuurlijk dat uw pensioenfonds nu door de negatieve rente – in elk geval op papier – meer geld in kas moet houden, dan u gaat ontvangen.

Kortom: er liggen nogal wat gevaren op de loer. Gepensioneerden zijn net ontsnapt aan kortingen omdat de beurzen opveerden door de berichten over de vaccins. Minister Wouter Koolmees is zo bezien de best gevaccineerde, want kortingen enkele weken voor de verkiezingen hadden de politiek zwaar op de maag gelegen.

Anderhalve dag

Ondertussen dreigen er overigens de komende jaren nog steeds kortingen, zoals onze website woensdag nog eens berichtte. Maar niet alleen gepensioneerden betalen hun prijs aan de pensioenproblemen. Werknemers moeten veel meer voor hun pensioen betalen. Waar tien jaar terug de norm was dat mensen een dag per week werkten voor de oude dag loopt dat nu op richting de anderhalve dag. Oorzaak: lagere winstverwachtingen van de pensioenfondsen.

Die kunnen kiezen uit drie mogelijkheden: hogere premies, een lagere opbouw (dus een lager pensioen straks) dan wel een combinatie van beide. Fondsen als ABP en Zorg en Welzijn hebben voor de eerdere mogelijkheid gekozen. Immers: de werkgever betaalt mee (respectievelijk tweederde en de helft van de premie), terwijl een lager pensioen geheel ten laste van de werknemer gaat.

Oké, dit was ook in pensioenland de week van blue Monday, nu een handje prozac en er weer vol tegenaan!