Met volle inzet videopolderen

29 mei 2020 door

Ach ja, die twee weken kunnen er nog wel bij na tien jaar wachten op een nieuw pensioenstelsel. Er liggen bij de stuurgroep voor het uitwerken van het pensioenakkoord nog een aantal knopen die moeten worden doorgehakt. Een beetje Gordiaanse knopen, dat wel. Dus we zijn er nog niet.

Ik mag namens ANBO in de klankbordgroep oud en jong deelnemen. Daarin zitten vijf vertegenwoordigers namens de jongeren: drie van de jongerenorganisaties van de vakcentrales FNV, CNV en VCP, één namens Jong Management en één jonge ondernemer.

Vijf vertegenwoordigers van de ouderenorganisaties, te weten KNVG, NVOG (die twee zijn sinds 1 januari gefuseerd), FNV Senior, KBO-PCOB en ANBO. Als de klankbordgroep vergadert zitten er vertegenwoordigers van de stuurgroep bij (sociale partners en ministerie), eventueel de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en het Centraal Planbureau. Alles onder leiding van de directeur werk van het Ministerie van Sociale Zaken.

Je kunt dus zeggen dat we met te weinig mensen zijn om eens lekker te polderen. En er zijn broodjes. Althans, dat was zo voordat we aan het videovergaderen sloegen. Nu smeren we onze eigen boterham.

Wat doet de klantbordgroep?

Grote vraag is natuurlijk: en wat stelt zo’n klankbordgroep nou voor? De klankbordgroep beslist niet en de stuurgroep moet al heel veel onderlinge verschillen wegwerken. Dus zo’n klankbordgroep kan al snel als een blok aan het been voelen: ‘Zijn wij er eindelijk uit, beginnen de klankborders nog een keer’. En dan heeft de stuurgroep nóg een andere klankbordgroep met geleerden, die vanwege de statuur de titel wetenschappelijk beraad heeft gekregen.

Instemming

Ik moet eerlijk zeggen: de stuurgroepleden stralen niet uit dat zij ons een blok aan het been vinden. Dat zegt misschien iets van hun geduld, maar ik denk persoonlijk dat ze de waarde van de klankbordgroep wel inzien.
Mijn stelling: zonder instemming van de ouderenorganisaties, die samen zo’n 800.000 senioren vertegenwoordigen, kan er geen nieuw stelsel komen. En wel om twee redenen: om het pensioenstelsel verplicht te houden is in verband met een breed maatschappelijk draagvlak nodig, en daarnaast helpt een breed draagvlak om de overgang naar het nieuwe stelsel soepel te laten verlopen. 

Verplichtstelling en draagvlak

Eerst die verplichtstelling. De meeste Nederlanders bouwen verplicht pensioen op, meestal via een pensioenfonds. Europa is erg op de vrije markt gesteld, waarbij burgers bijvoorbeeld een eigen verzekeraar kunnen kiezen. Maar als er een breed draagvlak bestaat en voldoende solidariteit in een regeling zit, mag een pensioenregeling verplicht worden gesteld. Dat is de basis van ons systeem, dus moeten we dat wel met zijn allen willen.

De tekst gaat verder onder de foto.

contact muntgeld tellen

Rechten

De overgang van het huidige naar een nieuw stelsel is juridisch interessant: mag je oude rechten zo maar omzetten in nieuwe rechten? Niet zo maar, daar moet je goede redenen voor hebben. En de rechter zal bij procedures meewegen of er een breed draagvlak dan wel grote weerstand bestaat. De rechten staan immers zwart op wit. 

Nieuwe stelsel

Goede redenen te over. Het nieuwe stelsel wordt op papier minder zeker dan het bestaande. In praktijk blijkt het huidige stelsel vooral zeker als het gaat om koopkrachtvermindering. Gepensioneerden lopen al twintig procent achter en als de huidige regels zouden worden toegepast moet er volgend jaar nog eens twintig procent af. Alle reden dus om een ander stelsel te creëren, waarbij de vermaledijde rekenrente op de mestvaalt wordt gezet. De oude schijnzekerheid wordt ingeruild voor een nieuwe vorm van onzekerheid, maar wel met meer kans op indexatie – en ook snellere verlaging. Het saldo is positief, zeker als je bedenkt dat volledige indexatie nu pas mogelijk is bij een dekkingsgraad van 125 procent. Maar we moeten eerst de cijfers zien, die hebben we nog niet.

Vliegen

ANBO staat dus sympathiek tegenover de vernieuwing. Maar we willen wel overtuigd zijn dat het nieuwe systeem werkt – wat om onduidelijke redenen ‘vliegen’ wordt genoemd. Deelname in de klankbordgroep geeft de verantwoordelijkheid om positief-kritisch mee te denken. En dat doen we, want we weten hoe belangrijk een goed inkomen is. En dan liever een paar weken langer nemen, dan een sprong in het duister te wagen, hoeveel lichtpuntjes we ook zien.

We zullen u straks uitgebreid informeren over het nieuwe stelsel en vooral ook wat u kunt verwachten in de overgangsperiode die tot 2027 kan duren. Want zo lang kunnen we niet op verbeteringen wachten. En daarvoor videopolderen wij wat af.

PS: een column zonder het ‘c’-woord. Ook wel eens lekker!