Het spook bestaat!

2 december 2021 door Willem Reijn

Bij de bakker haal ik elke week een witte casino – melk natuurlijk. Afgelopen week dook ie daar opeens op. Het spook. Het inflatiespook! Ik mocht € 3,30 afrekenen. Dat was een paar dagen eerder nog € 2,76. Een prijsstijging van twintig procent. Er zat niks anders op dan maar extra te genieten van het eerste verse sneetje, met roomboter en chocoladehagelslag – Kwatta-strooisel zoals we in Breda zeiden.

Spoken bestaan niet, maar hier stond het inflatiespook toch heel aanwezig naast me. Na weken van geruststellende woorden van ministers, planbureaus en centrale banken, bleek dit spook wel te bestaan. Of moet ik inmiddels de virus-metafoor gebruiken? Je ziet het niet maar het ondergraaft de volksgezondheid.

5 procent

Deze week kregen we de ramptijding dat de inflatie in Nederland tot 5,6 procent was gestegen. Dat is in geen 25 jaar voorgekomen. Nu is dat de inflatie volgens de Europese definitie en het officiële Nederlandse cijfer zal volgende week wat lager uitvallen – maar van dat soort meevallers wordt dat melkcasino echt niet goedkoper.

Nog steeds klinken vanuit beleidsmakers geruststellende geluiden. Het is maar voor even en zo. Maar je hoort nu aarzelingen. In het voorjaar 2022 is er een piek. Maar elders wordt een stijging van de olieprijs naar 125 dollar voorspeld. En linksom of rechtsom: als de inflatie straks lager is, ben ik toch nog steeds vijf procent kwijt? 

Wat betekent dit voor u?

U als pensionado wordt natuurlijk extra getroffen. U kunt er een krantenwijkje bij pakken om de schade te beperken, de gordijnen eerder dicht doen (maar dat deed u al sinds Den Uijl u dat in de jaren zeventig vroeg), maar het houdt ergens op. 

Laten we eens bekijken wat dit betekent voor gepensioneerden. De gemiddelde gepensioneerde krijgt ongeveer evenveel AOW als pensioen van het pensioenfonds. Zeg maar twee keer € 10.000. In de afgelopen jaren werd de AOW geïndexeerd. De andere helft, van het pensioenfonds, staat al twaalf jaar stil, waardoor de waarde van het pensioen met dik twintig procent is uitgehold. De koopkracht is dus tien procent gedaald: de AOW hield waarde, het pensioen niet. De politiek heeft daarnaast wat aan de knoppen gedraaid, waardoor het verlies onder aan de streep rond de zes procent ligt. 

Dat zijn gemiddelden: lager inkomens hebben minder verloren, maar zijn kwetsbaar voor zorgkosten, hogere inkomens zijn financieel zwaarder getroffen, maar hebben meer vlees op de botten. En het hangt er ook nog van af of u een eigen huis heeft en bij welk pensioenfonds u zit.

Maar nu: laten we afronden 5 procent inflatie. Dat wordt een uitdaging. Want de AOW is gekoppeld aan het minimumloon – en er is geen loon-prijsspiraal, lees ik. Kortom: de verhoging van de AOW houdt de prijzen in de verste verten niet bij. Tenzij de politiek in de komende tijd ingrijpt en wel fors. Overigens: hier worden werkenden dus ook flink geraakt.

Pensioen

Van de pensioenfondsen hoeft u al helemaal niks te verwachten. Want de belofte dat miljoenen pensioenen kunnen worden verhoogd, is een morsdode mus. ABP, Zorg en Welzijn, de Metaalfondsen, kortom de fondsen waar de meeste gepensioneerden zitten mogen niet eens verhogen.

En dan bevinden de pensioenfondsen zich in een perfecte storm. De koersen op de aandelenmarkten dalen door de combinatie van de nieuwe virusvariant en de angst voor aanhoudende inflatie. En de beleggers vluchten in obligaties, waardoor de rente daalt. Voor een pensioenfonds: de potten zijn (iets) minder vol, de verplichtingen stijgen.

Ook voordelen

Om te voorkomen dat u nu meteen naar de Prozac grijpt, heeft inflatie ook voordelen. Voor de jonge huizenkoper bijvoorbeeld: de waarde van zijn veel te hoge hypotheek daalt met vijf procent. Zijn Cao-loon stijgt misschien te weinig, maar hij pakt wel de stijgingen van dienstjaren en promoties. Nog een voordeel: de schuldenlast van overheden neemt in reële termen af. Oké, daar hebben Italië en Griekenland meer profijt van dan Nederland en Duitsland, maar we hebben in de krediet- en covidcrises geleerd dat je ellende niet buiten de deur houdt door je ogen te sluiten.

Leerpunt

Laatste leerpunt: glazen bollen bestaan, maar je ziet er niks in. Zoals de commissie parameters van Jeroen Dijsselbloem, die voor pensioenfondsen moest berekenen met welke rendementen en inflatie pensioenfondsen moeten rekenen. Inflatie: 1,9 procent. En het spook stond er grijnzend naast. Benieuwd welk vaccin hem neer krijgt. 


 

Anbo-blog-willm-het-spook-bestaat