Geen aandeel, geen invloed, maar wel een zuiver geweten

10 september 2021 door Willem Reijn

Als de eerste schapen over de dam zijn, volgen er meer. Eerder schreef ik hier al over duurzaam beleggen – en dat daar wel een paar haken en ogen aan zitten. Het metaalfonds PME stapt uit beleggingen in fossiele brandstof. PME behoort met zestig miljard euro tot de vijf grootste pensioenfondsen. Die zestig miljard lijkt veel, maar ABP is met 530 miljard wel negen keer zo groot. En Zorg en Welzijn is zo’n vijf keer zo groot.

Druk op de pensioenfondsen

Niettemin: er is een flinke druk op pensioenfondsen om uit fossiele beleggingen te gaan. Een week terug werd het kantoor van ABP nog bezet door actievoerders – nou ja, de ontvangsthal. Bij Zorg en Welzijn kunnen ze buiten wel een permanente koffiebar installeren om de actievoerders te ontvangen die elke week op bezoek komen. Het is best lastig voor bestuurders om niet ten onder te gaan in de lading moreel verheven, heilig gelijk dat de actievoerders over hun uitstorten.

PME is wel een mijlpaal in een veranderende wereld, hoewel het fonds Horeca en Catering de metaalarbeiders voor ging. Fijn voor een fonds: je haalt er publiciteit mee, je zet je neer als donkergroen en redder van het klimaat. En het zuivert je geweten.

Groener en duurzamer

Want ja: die leefbare wereld. Of zo’n uitsluiting verstandig is voor het klimaat, wordt wel betwijfeld. Het beleid van pensioenfondsen is juist niet om snel beleggingen uit te sluiten. De fondsen geloven meer in engagement: het beïnvloeden en overtuigen van bedrijven om groener, duurzamer te produceren. Als je wegloopt heb je geen invloed meer, is het beleid.

Zo heeft Shell in de laatste aandeelhoudersvergadering onder andere van Zorg en Welzijn te horen gekregen dat de vergroening veel sneller moet. Hier gaan dominee en koopman overigens hand in hand: beleggers zijn ervan overtuigd dat op lange termijn fossiele brandstof verdwijnt. Wie zich niet snel genoeg aanpast, gaat ten onder. En dat is een slechte belegging.

Klimaat

De metaalfondsen kunnen overigens zonder meer profiteren van de klimaatmaatregelen: er zijn de komende twintig jaar honderdduizenden elektromonteurs nodig voor de energietransitie. Mega-investeringen staan voor de deur. Dus dat het onderwerp klimaat hier extra leeft is duidelijk.

Elektrische auto's

Maar toch komen bij mij scepsis bovendrijven bij zo’n stap van PME. PME heeft dus geen aandelen meer en dus geen stem. Het zet zich hiermee neer als groen – maar de wereld wordt nog geen kilo co2 lichter van dat beleid. Natuurlijk gaan we naar elektrische auto’s, hoewel je daar ook nog wat opmerkingen over kunt maken. Maar die e-auto’s zijn voor gewone mensen volstrekt onbetaalbaar. De gewone mens is blij als ie zich een aardige occasion kan permitteren. Tja, die dingen rijden op fossiele brandstof. Een goed stimuleringsprogramma om oude auto’s in te ruilen op jonge, schonere auto’s doet vermoedelijk meer voor het klimaat dan de Tesla-subsidies uit het verleden en de Kia-subsidies uit het heden.

Gezonde aardbol

Opmerkelijk dat je over een praktische aanpak niet zoveel hoort. Ik denk dat gewone deelnemers in het fonds daar misschien wel blijer van worden dan van die grote en in mijn ogen nogal loze gebaren. Die deelnemer moet met zijn autootje naar zijn werk, met zijn kinderen naar het voetbalveld en naar schoonmoeder in Heiloo. Die is niet geholpen met deze uitsluiting. En die wil echt wel dat haar of zijn kinderen op een gezonde aardbol mogen leven.

ANBO | Blog Willem Reijn - Geen aandeel, geen invloed maar wel een zuiver geweten