3 maart 2015

“Woningaanpassingen? U verhuist maar!”

“U kunt beter verhuizen!”, krijgen sommige senioren te horen van hun gemeente als zij om een woningaanpassing vragen. Dat blijkt uit onderzoek van seniorenorganisatie ANBO in samenwerking met onderzoeksbureau Kien onder 30 gemeenten. Woningaanpassingen - zoals trapliften of een douche in plaats van een bad- kunnen worden aangevraagd via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). “Maar onderzochte gemeenten laten hier een belangrijke taak liggen. Zeker nu senioren langer thuis moeten blijven wonen, zullen dit soort aanpassingen vaker in bestaande bouw gedaan moeten worden. Gemeenten moeten hier écht anders mee omgaan,” waarschuwt ANBO-directeur Liane den Haan.

Weinig geld voor woningaanpassingen

Bijna de helft van de onderzochte gemeenten (47%) hanteert strenge criteria om te bepalen of iemand recht heeft op een woningaanpassing. Alleen in uitzonderingsgevallen kan een burger dan een beroep doen op (financiële) hulp van de gemeente: minder dan de helft (46%) van de deelnemende gemeenten heeft geld voor woningaanpassingen beschikbaar gesteld. Den Haan: “Ondervraagde gemeenten geven aan dat burgers maar moeten verhuizen naar een andere woning als hun woning niet meer voldoet. Maar volgens de Rli (Raad voor de leefomgeving) is er een schrijnend tekort aan geschikte seniorenwoningen. In 2013 ging het om 84.000 woningen en dat tekort neemt alleen maar toe. Al zouden senioren willen verhuizen, dan kúnnen ze dat vaak niet eens.”

Zicht op de woningbehoefte van senioren

Slechts één op de vier (24%) gemeenten zegt goed zicht te hebben op welke woningaanpassingen senioren nodig hebben. Dat staat in contrast met hun inzicht in het aanbod van seniorvriendelijke woningen in de huursector: zes op de tien (59%) zeggen daar wel goed zicht op te hebben. Den Haan: “Gelukkig wordt op deze onderwerpen door alle gemeenten overleg gepleegd met andere partijen, zoals woningcorporaties en zorgaanbieders.”

Geen actieve rol in woningbemiddeling

Slechts een paar gemeenten (17%) geven aan een actieve bemiddelingsrol voor zichzelf te zien als het gaat om de begeleiding van senioren naar een passende woning. Voor een seniorenmakelaar is dan ook weinig animo. “Dat is een gemiste kans,” aldus Den Haan. “In Utrecht zijn de ervaringen met een verhuisadviseur voor senioren goed. Ik roep de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dan ook op dat soort positieve voorbeelden bekend te maken. Er moeten echt flinke stappen worden gezet op het gebied van woonbeleid voor senioren: het is vijf voor twaalf!”

Meer over dit onderzoek leest u in Binnenlands Bestuur. Luister ook naar het interview met Liane den Haan op Radio 1 (vanaf 10 minuut 15). Of kijk naar Hallo Nederland Omroep Max van 3 maart 'Woningnood senioren'.

Over dit onderzoek

Dit online onderzoek is in januari 2015 uitgevoerd door Kien in opdracht van ANBO. Van de 69 uitgenodigde gemeenten, hebben 19 gemeenten de volledige vragenlijst beantwoord. Nog eens 8 gemeenten hebben een deel van de vragenlijst ingevuld. Dit is een totale respons van 39% van de verzonden uitnodigingen. De incomplete vragenlijsten zijn door ANBO aangevuld op basis van de beschikbare openbare stukken. 6 gemeenten hebben (ook) documenten toegestuurd die betrekking hebben op hun beleid. Daarnaast is voor 4 gemeenten de vragenlijst ingevuld door ANBO op basis van de openbare stukken over het onderwerp.