3 december 2013

Pensioenstelsel houdt 65+ buiten armoede

Het Nederlandse pensioenstelsel met een basis van AOW en een aanvulling vanuit de pensioenfondsen heeft ervoor gezorgd dat mensen boven de 65 relatief goed beschermd zijn tegen armoede. Dat blijkt uit het rapport Armoedesignalement 2013 dat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) vandaag hebben gepubliceerd.

Zuinig zijn op pensioenstelsel

ANBO ziet in het rapport een bevestiging dat een solide pensioenstelsel van essentieel belang is. “We moeten dus zuinig zijn op dit stelsel en niet alleen vanuit het oogpunt van bezuinigingen naar AOW en pensioen kijken”, zegt ANBO-directeur Liane den Haan in een reactie. Zoals bekend zijn kabinet en oppositie in gesprek over het verlagen van de opbouw van pensioen, waarmee de regering een bezuiniging van 2,8 miljard euro wil realiseren.

Armoedegrens

Uit het rapport blijkt dat in 2012 87.000 65-plussers een inkomen beneden de armoedegrens hadden. Dat komt overeen met 3,2 procent van alle senioren, wat ver beneden het Nederlandse gemiddelde van bijna tien procent ligt. De armoede is wel toegenomen: voor paren van 1,7 naar 2,4 procent, voor alleenstaanden van 4,3 naar 6,2 procent. Het aantal loopt nog steeds licht op: met 3.000 in 2014.

Onder druk

CBS en SCP merken overigens wel op dat het inkomen van veel ouderen onder druk staat. Dat komt doordat pensioenfondsen al jaren hun uitkeringen niet indexeren voor prijsstijgingen en in een flink aantal gevallen zelfs kortingen op de pensioenen heeft toegepast. Dat ouderen relatief goed scoren in de statistieken heeft ook te maken met de definitie van armoede.  “Omdat de ‘kale’ AOW slechts iets beneden het ‘niet-veel-maar-toereikendcriterium’ ligt, is het ontvangen van enkele tientallen euro’s per jaar aan huurtoeslag of een klein pensioen al voldoende om volgens de hier gevolgde benadering niet arm te zijn”, constateren CBS en SCP.

Trends

Veel gepensioneerden leven volgens het rapport net boven de armoedegrens. De groep die eronder duikt, missen het aanvullende pensioen. Het armoederisico manifesteert zich bij ouderen vooral wanneer zij worden gekort op hun AOW en niet of nauwelijks over andere inkomsten beschikken. Uit het onderzoek blijkt ook dat de kans op armoede voor jongere senioren tussen hun 55e en 65e levensjaar snel toeneemt. “Die ontwikkeling moeten we goed in de gaten houden, nu de leeftijd voor pensionering in de komende jaren van 65 naar 67 jaar gaat”, waarschuwt Den Haan namens ANBO. “Die twee trends zou tot een forse verhoging kunnen leiden van het aantal jongere senioren die in armoede leven.”