21 april 2020

Pensioenfondsen krijgen klappen

Zoals verwacht hebben de grote pensioenfondsen vandaag desastreuze cijfers over de maand maart gepubliceerd. “Zorgwekkend”, zegt ANBO-directeur-bestuurder Liane den Haan. “Maar het is een momentopname. De vraag is of de economie een korte crisis doormaakt of dat we in een langdurige recessie komen.”

De vijf grote fondsen verloren samen in een maand tijd €77 miljard. De dekkingsgraden storten daardoor naar beneden.

Fonds

31-03-2020

31-12-2019

ABP

82,00%

97,80%

Zorg en Welzijn

83,50%

99,20%

Bouw

100,50%

114,10%

PMT

85,90%

98,80%

PME

86,40%

98,70%

De belangrijkste oorzaak was de krach van de beurzen, als gevolg van de lockdown door de coronacrisis. De AEX zakte in maart zelfs even door de grens van 400 punten. Maar inmiddels is de AEX weer opgeveerd naar een niveau boven de 500 punten. “Dat geeft maar aan hoe onzeker de situatie is”, zegt Liane den Haan. “De beweeglijkheid van de markten is enorm. We weten niet waar we aan toe zijn.”

Depressie

Analisten kijken met verbazing naar de opwaartse beweging, omdat er nauwelijks een signaal is dat de economie snel van de stillegging af komt. Het Internationaal Monetair Fonds heeft scenario’s opgesteld die liggen tussen zeer ernstig en rampzalig. Drie toekomstbeelden zijn bepalend. Bij een V-recessie is de pijn kort en hevig, waarna snel herstel optreedt. Bij een U-vorm duurt de recessie langer, maar volgt wel herstel. En het slechtste scenario is de L-vorm, een val waarop geen herstel vormt en de economie in een depressie terechtkomt.

Alles is er nu op gericht om tot een snel herstel te komen. Overheden stimuleren de economie met enorme bedragen. In hoeverre dat dit jaar al kan leiden tot herstel is ongewis.

Niet meer van toepassing

De vraag is wat dit betekent voor de beleggingen van de pensioenfondsen en dus voor de pensioenen. “Allereerst: dit jaar gebeurt er niets en zijn de pensioenen gegarandeerd. Ik wil niet te pessimistisch zijn over de gevolgen voor 2021”, zegt Den Haan. “De formele regels van het financieel toetsingskader lijken mij nu niet meer van toepassing.”

Hoogtijdagen

Daar heeft de ANBO-bestuurder genoeg argumenten voor. “Er wordt hard gewerkt aan de uitwerking van het pensioenakkoord. Vorig jaar heeft minister Koolmees al een oplossing geboden vanwege de extreem lage rente en het pensioenakkoord. Daar komen nu nog twee omstandigheden bij: het coronavirus is een extremiteit die we nooit hebben meegemaakt. En volgend jaar zijn er verkiezingen. Ik ben benieuwd wie wil uitleggen dat gepensioneerden zelfs tijdens de hoogtijdagen van de economie moesten inleveren, inmiddels twintig procent van hun pensioen – om vervolgens ook nog eens te moeten betalen voor de coronacrisis.”

Euro in water