2 februari 2020

Oproep ANBO: geef gepensioneerden de ondersteuning waar ze recht op hebben

Op maandag 3 februari a.s. is er een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer over het feit dat veel ouderen geen gebruik maken van voorzieningen om hun inkomen aan te vullen, terwijl ze daar wel recht op hebben. Dat komt doordat mensen niet weten dat ze er gebruik van kunnen maken of bang zijn achteraf geld terug te moeten betalen. Tijdens het rondetafelgesprek gaat ANBO er bij de Tweede Kamer op aandringen om ervoor te zorgen dat iedereen die voor inkomensondersteuning in aanmerking komt, dat ook gewoon krijgt.

De aanleiding van het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer is het rapport ‘Ouderdomsregelingen ontleed’ dat de Algemene Rekenkamer onlangs uitbracht. Het rapport gaat over twee regelingen:

  • de aanvullende inkomensondersteuning (AIO), bedoeld voor mensen die AOW ontvangen maar onder het bestaansminimum zitten;
  • de Overbruggingsregeling AOW (OBR), bedoeld voor mensen die tijdelijk geen of een veel lager inkomen hebben als gevolg van de verhoging van de AOW-leeftijd.

Vooral mensen met laag inkomen

Uit het rapport van de Algemene Rekenkamer blijkt dat lang niet iedereen die voor deze regelingen in aanmerking komt, er ook daadwerkelijk gebruik van maakt. “Dat is aan de ene kant vreemd en aan de andere kant zorgelijk,” vindt Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO. “Het gaat namelijk om mensen die een laag tot zeer laag inkomen hebben. Dan gaan je ervan uit dat zij alle mogelijkheden om de eindjes aan elkaar te knopen zouden benutten.” 

ANBO ziet twee oorzaken voor het niet-gebruik van de voorzieningen:

  • onbekendheid met zowel de regeling zelf als onbekendheid met de procedure van aanvragen;
  • vrees om verleende voorzieningen te moeten terugbetalen.

Baat bij inkomensondersteuning

Liane den Haan: “Wij zien vooral dat de meest kwetsbare groepen in onze steeds meer digitaliserende samenleving niet bekend zijn met de voorzieningen: laaggeletterden, analfabeten en mensen die vanwege een beperking niet digitaal kunnen communiceren.” De schatting over de grootte van deze groep loopt uiteen, maar ligt tussen de 2 en 4 miljoen burgers. “Het gaat dus om een grote groep mensen die allemaal een kwetsbare inkomenspositie hebben. Juist die groep kan baat hebben bij inkomensondersteuning.”

Hoewel de Sociale Verzekeringsbank veel energie en creativiteit steekt in het proberen te vinden en benaderen van de doelgroep, blijft het ondergebruik nog altijd hoog.

AOW-uitkering op niveau voor iedereen

ANBO brengt tijdens het rondetafelgesprek in dat het stelsel dusdanig moet worden ingericht dat de bestaande inkomensregelingen helemaal niet nodig zijn. Daarvoor moet aan de voorkant worden geregeld dat er een AOW-uitkering op niveau komt voor iedereen.

Koppeling bestanden

Liane den Haan: “We realiseren ons dat dat niet 1-2-3 is geregeld, dus dat is een oplossing voor de lange termijn. Voor de korte termijn stellen we voor om de voorwaarde los te laten dat iemand zélf een regeling moet aanvragen. Het gaat hier om regelingen die afhankelijk zijn van iemands inkomen en vermogen. Deze zaken zijn bij de overheid, en dus de Belastingdienst, bekend. Op basis van deze gegevens kan worden beoordeeld of iemand voor een inkomensondersteuning in aanmerking komt en zo ja voor welk bedrag. Wij stellen voor dat iemand die er recht op heeft, dat dus ook krijgt. Zonder dat zelf te hoeven aanvragen.” Om dit voor elkaar te krijgen, moeten bestanden met gegevens worden gekoppeld. “Hierbij spelen natuurlijk privacyaspecten een rol. Maar ik vind het belangrijker dat mensen krijgen waar ze recht op hebben,” sluit Den Haan af.

Position paper naar Tweede Kamer

ANBO schreef een position paper over haar voorstel en stuurde dat vorige week naar de Tweede Kamer. Klik hier voor dit position paper

ANBO in de pers

Klik hier voor het artikel dat het AD maandag 3 februari 2020 over het voorstel van ANBO publiceerde. 

Portemonnee geld inkomen inkomensondersteuning