5 november 2019

Gebrekkig woningbeleid voor ouderen gaat gemeenten miljarden kosten

Miljardeninvesteringen zijn nodig om de woningnood voor ouderen op te vangen. Onderzoek van ActiZ en ANBO maakt voor het eerst duidelijk wat de financiële impact van vergrijzing is voor het woningbeleid van gemeenten. De kosten van aanpassingen aan woningen, zodat mensen er goed oud kunnen worden, worden geraamd op landelijk 13 miljard euro.

Er is in Nederland nu al een tekort van tientallen duizenden seniorenwoningen en zo’n 15.000 verpleeghuisplekken. Steeds meer ouderen komen in de problemen omdat gemeenten niet goed voorbereid zijn op de groeiende groep senioren. ANBO en ActiZ pleiten er daarom voor om met spoed nieuwe woonzorgconcepten voor ouderen te ontwikkelen.

Aantal ouderen (naar leeftijdsgrens) in Nederland

Niet meer zorg, wel meer woonvormen

Bij de groei van het aantal ouderen met zorgvragen zit de oplossing niet alleen in méér zorg, maar vooral ook in voldoende geschikte woningen voor ouderen. “Er is een wereld te winnen als het gat tussen ‘thuis’ en het verpleeghuis met nieuwe woonzorgconcepten gedicht wordt”, aldus Atie Schipaanboord, hoofd belangenbehartiging van ANBO. “Goed ouder worden begint bij goed wonen in leefbare wijken die uitdagen tot bewegen en tot ontmoeten. Dit voorkomt onnodig beroep op de zorg. Daarom is onze oproep: we moeten preventief investeren in wonen, welzijn en wijken om te voorkomen dat het beroep op zorg onnodig groot wordt.”

Rick Hogenboom, bestuurder De Posten en lid van de ActiZ Kerngroep Wonen en Zorg: “Het aantal ouderen groeit hard: het aantal thuiswonende ouderen verdubbelt de komende jaren en daarmee ook de behoefte aan zorg en ondersteuning. We zien veel mooie voorbeelden van wijken die vergrijzingsproof worden, van hofjes of bejaardenhuizen 2.0, maar het gaat niet snel genoeg.”

Hoe wonen ouderen in Nederland

Inzicht voor iedere gemeente in Nederland

Met de data die ANBO en ActiZ op een rij hebben gezet, krijgen gemeenten een praktisch handvat om aan de slag te gaan. Veel gemeenten hebben op dit moment beperkt zicht op de demografische ontwikkelingen van hun inwoners, hoeveel geschikte woningen ze voor deze doelgroep nu hebben en wat er in 2040 nodig is. Ook inzicht in de nabijheid van basisvoorzieningen ontbreekt vaak. Daarom hebben ANBO en ActiZ dat uitgezocht. Er ligt nu een beeld van de woonopgave voor heel Nederland en voor drie (voorbeeld)gemeenten: Woerden, Sittard-Geleen en Apeldoorn. Met de verzamelde data is voor iedere gemeente in Nederland nu duidelijk wat de woonopgave voor ouderen is.

Voor het eerst is er dus een goed beeld wat de woonopgave voor de vergrijzing is: landelijk en per gemeente. Gemeenten moeten volop aan de slag om nieuwe woonconcepten voor ouderen te ontwikkelen en te investeren in voorzieningen in wijken. ANBO en Actiz hopen dat gemeenten dit gevoel voor urgentie delen en werk maken van het gemeentelijk woon-leefbeleid.

Voorzieningen

Kerncijfers

  • Er zijn nu 920.000 alleenstaande ouderen, in 2040 zijn dat er 1,7 miljoen.
  • 90-95% van alle ouderen woont zelfstandig thuis, deels in woningen die niet levensloopbestendig zijn en ver van voorzieningen die ouderen op loopafstand nodig hebben.
  • Het kost landelijk 7,5 miljard euro om woningen die nu in de buurt van voorzieningen liggen, aan te passen zodat mensen er goed oud kunnen worden.
  • Het kost 6 miljard euro om woningen aan te passen voor ouderen die willen verhuizen naar plekken waar meer voorzieningen zijn.

BEKIJK HIER DE GEGEVENS VOOR NEDERLAND, APELDOORN, SITTARD-GELEEN EN WOERDEN

Bekijk hieronder de situatie per gemeente in Nederland. Via het driehoekje linksboven kunt u de gewenste gemeente opzoeken:

Bekijk hier de situatie per gemeente

In de pers

Het Algemeen Dagblad en veel regionale kranten publiceerden over het onderzoek van ANBO en ActiZ. Klik hier voor het artikel in het AD. 

Wooncomplex