29 mei 2017

CBS: Kwart minder nieuwbouw door woningcorporaties

Woningcorporaties bouwden 12.000 nieuwe woningen in 2015. Dat zijn er ruim 3.000 minder dan een jaar eerder. Dit blijkt uit onderzoek over het eigendom van de woningvoorraad in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, uitgevoerd door CBS.

De woningvoorraad van corporaties slonk met 10.000 woningen in 2015 en met 11.000 in 2014. Deze daling komt doordat corporaties meer woningen verkopen en slopen dan ze bijbouwen. Per 1 januari 2016 hebben de woningcorporaties 2,3 miljoen woningen in bezit.

Tekort aan seniorenwoningen

ANBO maakt zich zorgen over deze ontwikkelingen. Ten eerste is er een groot tekort aan seniorenwoningen. Hoewel het CBS becijferde dat er meer appartementen gebouwd (8.000) dan gesloopt (4.000) werden, is de aanwas bij lange na onvoldoende om het verwachte tekort aan woningen op te vangen.

ANBO voert al jaren onderzoek uit naar de woningvoorraad, met name als het gaat om seniorenwoningen. Uit de vijfde editie van het onderzoek ‘Lokaal beleid seniorenhuisvesting’ bleek dat meer dan de helft van de onderzochte gemeenten een tekort aan geschikte seniorenwoningen verwacht in 2020.

Maar liefst 55 procent van de gemeenten heeft geen beeld van de behoefte versus de woningvoorraad.

Ook meer woonvórmen

Niet alleen meer woningen, vooral ook meer woonvormen zijn nodig. Hoewel er veel behoefte aan vernieuwing is, staan onnodige regels innovatie vaak in de weg.

Mensen worden gedemotiveerd, vaak door financieringsregels en gemeentelijke bureaucratie, om zelf oplossingen te verzinnen, zo schreven D66-Kamerlid Vera Bergkamp en Liane den Haan in een opiniestuk: "Samenwonen met vrienden of familie, nieuwbouw of verbouw zijn ingewikkeld en tijdrovend, zowel voor particulieren als voor projectontwikkelaars. Het vereist samenwerking tussen de zorg, de woningmarkt en gemeenten, maar ook het lef om de randen van regelgeving op te zoeken. En daadkracht van de politiek om volgend en ondersteunend te zijn aan de wensen van mensen. Daarvoor kunnen de komende kabinetsperiode al een aantal belangrijke stappen worden gezet."

ANBO en D66 pleitten ervoor om van wonen prioriteit te maken: "Ten eerste moet het volgende kabinet de opdracht krijgen dat de bewindspersonen van Volksgezondheid en Wonen écht samen optrekken. Een goede woning is een voorwaarde voor zo lang mogelijk zelfstandig blijven, ook als er hulp op zorg nodig is. Daarnaast moeten we de onnodige belemmeringen vanuit wet- en regelgeving wegnemen. Zodat het makkelijker wordt om zelf het initiatief kunnen nemen om met elkaar een project op te zetten voor gemeenschappelijk wonen. Op die manier kunnen we mensen écht de keuze bieden waar ze op welke manier willen leven, wonen en ouder worden."

Passend toewijzen

Want regelgeving werkt tegen. Ook nu zijn niet alle woningen zomaar voor iedereen beschikbaar. Minister Blok, destijds minister van Wonen, voerde de maatregel 'passend toewijzen' in, om onder meer overheidsuitgaven aan huursubsidie in te dammen.

Je mag enkel een huis toegewezen krijgen als je inkomen hoog genoeg is. Daardoor zijn de gemiddeld duurdere zorgwoningen buiten het bereik van senioren met lage inkomens. "Wanneer we constateren dat er én een tekort is aan seniorenwoningen én dat niet alle beschikbare woningen voor iedereen bereikbaar zijn, dan verwacht je actie. Door het eindrapport van het Aanjaagteam Langer Zelfstandig Wonen weten we dat er meer structureel zicht moet zijn op gemeenteniveau over zorgvraag, het aantal geschikte woningen en over sociale veiligheid. Ik zie daar niets van terug. En nu weten we ook dat de woningvoorraad van corporaties slinkt. Ik durf dan te zeggen dat het probleem eerder groter wordt, dan kleiner."  

Blijven of verhuizen? 

De meeste mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig wonen, zo bleek ook uit onderzoek van ANBO. Maar niet altijd is duidelijk welke mogelijkheden er zijn, of zijn er andere bezwaren, zoals hogere woonlasten na verhuizing.

Steeds meer corporaties adviseren over de mogelijkheden, zo zette het Kenniscentrum Wonen en Zorg van brancheorganisaties Actiz (zorg) en Aedes (wonen) op een rij.

ANBO leidt vrijwilligers op, die als veiligheidsadviseur en woonconsulent over de huidige woning adviseren. Wanneer verhuizing overwogen wordt, komt Woonz in beeld. Deze website geeft een volledig overzicht van woningen met én zonder mogelijkheid voor hulp, service en zorg.