15 oktober 2020

ANBO pleit voor aanpassingen in de AOW

Vanavond vergadert de Tweede Kamer over een aantal AOW-onderwerpen. Eerder dit jaar organiseerde de Kamerleden een rondetafelgesprek over deze onderwerpen. ANBO was één van de deelnemers aan dit gesprek. Voor de vergadering vandaag heeft ANBO een aantal voorstellen gedaan om de AOW aan te passen.

Aanvullende inkomens-ondersteuning naast AOW

Het gaat ten eerste om de aanvullende inkomensondersteuning (aio) waar mensen die bijvoorbeeld geen volledige AOW-uitkering hebben aanspraak op kunnen maken. Via deze regeling wordt hun inkomen aangevuld tot bijstandsniveau.

Uit onderzoek is gebleken dat lang niet alle mensen die voor deze regeling in aanmerking komen, de uitkering aanvragen. Ondanks de inspanningen die de Sociale Verzekeringsbank (SVB) op dat vlak doet.

ANBO vindt dat het hier om kwetsbare groepen gaat, die juist baat hebben bij deze ondersteuning. Wij hebben daarom voorgesteld dat de SVB deze uitkering toekent aan iedereen die ervoor in aanmerking komt. Op die wijze is een aanvraag niet nodig en krijgt eenieder waar hij recht op heeft.

AOW en Suriname

Al een heel lange tijd een doorn in het oog van ANBO: de AOW-positie van Surinamers in Nederland. Dat heeft alles te maken met de periode voordat Suriname onafhankelijk werd van Nederland (25 november 1975). Iedereen die toen in Suriname woonde, woonde dus in het Koninkrijk der Nederlanden. Toch bouwde men in de jaren geen AOW in Nederland op.

Surinamers die op enig moment in Nederland gingen wonen, hebben dus altijd een hiaat in hun opbouw. Em krijgen geen volledige AOW. Heel vervelend, maar daar komt nog bij dat geen enkele instantie de mensen daarvoor heeft gewaarschuwd of op zijn minst op heeft gewezen.

ANBO was en is het niet eens met de wijze waarop de AOW voor deze groep is geregeld. Wij vinden het inmiddels hoog tijd dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt en voor deze groep een uitzondering moet maken. Anders dan andere mensen die later naar Nederland zijn gekomen, gaat het hier immers om een groep die altijd een nauwe band met Nederland heeft gehad en nog altijd heeft! Wij stellen dan ook voor om de periode vóór 25 november 1975 te repareren voor degenen die daarvoor in aanmerking komen.

Gelijkstelling met gehuwden

De AOW maakt onderscheid tussen gehuwden en alleenstaanden. Gehuwden ontvangen een lager AOW-bedrag dan alleenstaanden. Dit onderscheid is gebaseerd op hoe de maatschappij er in de jaren vijftig van de vorige eeuw uitzag, toen de AOW werd ontworpen.

De AOW heeft bepalingen die mensen die ongehuwd samenwonen gelijkstellen met gehuwden. Het probleem daarbij is dat de voorwaarden voor die gelijkstelling voor meerdere uitleg vatbaar zijn en voor de betrokkenen vaak niet duidelijk. Dat leidt regelmatig tot heel vervelende situaties waarin de betrokken mensen, terwijl zij zelf van geen kwaad bewust zijn, van de SVB horen dat zij samenwonen. Gevolg: een groot bedrag aan te veel ontvangen AOW terug moeten betalen.

ANBO vindt het hoog tijd over deze regels op een moderne leest te schoeien, waarbij oog is voor de huidige maatschappelijke opvattingen. Bovendien is belangrijk dat de voorwaarden objectief en maar voor één uitleg vatbaar zijn, zodat burgers eenvoudig kunnen weten waar zij aan toe zijn. Wij stellen dan ook voor om het begrip gehuwd, geregistreerd partner en ongehuwd geheel te schrappen in de AOW, en alleen onderscheid te maken op basis van het aantal personen dat op één adres woont.

ANBO pleit voor aanpassingen in de AOW