Gezondheid en Vitaliteit - Standpunt ANBO

Waarom is dit zo’n belangrijk onderwerp?

Er komen steeds meer ouderen. Nederland telt nu 3,5 miljoen mensen van 65 jaar of ouder, rond 2040 bestaat bijna een derde van de bevolking uit 65-plussers. En de ouderen worden ook nog eens steeds ouder. De zogenoemde dubbele vergrijzing.

De manier waarop we ouder worden verandert ook. Na het werkzame leven zijn de meeste mensen nog vele jaren vitaal en kunnen ze volop meedoen in de samenleving. En dat is ook wat vrijwel iedereen wil: zo lang mogelijk de regie over het eigen leven houden en zelfstandig zijn.

De samenleving is nog niet klaar voor deze ontwikkeling. De komende tijd moet er goed worden nagedacht over hoe we onze maatschappij gaan inrichten om alle ouderen de kans op een lang en gelukkig leven te bieden.

Waar lopen we nu tegenaan?

Als de vraag naar zorg net zo hard stijgt als het aantal ouderen, zou in 2040 één op de vier mensen in de zorg moeten werken. Dat is niet realistisch. Er zullen dus oplossingen moeten komen om ouderen zo lang mogelijk vitaal en zelfstandig te houden. 

Mensen worden steeds vitaler ouder, maar in de samenleving wordt ouder worden nog vooral gezien als ziekte; het gaat vaak alleen maar over zorg. Deze beeldvorming over ouderen verhindert dat we ouderen aanspreken op hun kennis en ervaring en hun grote waarde voor de maatschappij. Als ouderen voortdurend worden gekwalificeerd als kwetsbaar en afgeschreven, kan dat ook effect hebben op hoe ouderen geloven in hun eigen kracht en zelfstandigheid.

Wat moet er volgens ANBO gebeuren?

Er moet volop worden ingezet op preventie: voorkomen dat mensen een beroep moeten doen op zorg en ondersteuning. En dat kan op allerlei terreinen. 

Zo moeten er veel meer geschikte woningen komen voor ouderen en alternatieve woonvormen, in wijken met goede voorzieningen. (Link naar speerpunt wonen.) 

Ook moet volop worden geïnvesteerd in welzijn. De kwaliteit van leven wordt bepaald door verschillende factoren: leefstijl, een sterk sociaal netwerk, actief blijven meedoen en je gezien voelen. Laat mensen zoveel mogelijk hun eigen zorg regelen en elkaar helpen. Dat is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van mensen zelf, maar gemeenten zouden een veel actievere rol kunnen spelen om mensen die het nodig hebben hierbij te helpen. Denk bijvoorbeeld aan bewegingsprogramma’s, kookcursussen of valpreventie.

Als er dan toch zorg en ondersteuning nodig is, dient deze zoveel mogelijk thuis of in de directe omgeving beschikbaar te zijn. Er wordt een steeds groter beroep gedaan op mantelzorgers. ANBO vindt dat zij veel meer ondersteuning verdienen. Daarnaast moet er veel meer afstemming komen tussen de verschillende hulpverleners als er complexe zorg nodig is. ANBO ziet hier een belangrijke taak weggelegd voor de wijkverpleging, als coördinator.

Technologische toepassingen kunnen een grote rol spelen bij het zo lang mogelijk zelfstandig blijven van ouderen. Zo zijn er allerlei slimme apparaten voor in huis, kan online zorg worden geleverd en is er met beeldbellen een mooie oplossing gekomen voor het onderhouden van contact met familie en vrienden als fysiek bezoek niet mogelijk is. Het gebruik van deze moderne technologie kan volgens ANBO nog veel breder worden toegepast.

En als thuiswonen niet meer gaat, moeten ouderen in een verpleeghuis in een fijne omgeving terechtkomen, waarbij de wens van de oudere centraal staat. Ook ouderen in een verpleeghuis willen graag zoveel mogelijk regie over hun leven houden.