Bezoek van ANBO Consulent

Van warboel naar orde (met een beetje hulp)

Brieven vol ambtelijke taal, ingewikkelde aanvragen bij zorginstellingen, aangepaste polissen, al die post van verschillende instanties; geen wonder dat het bij veel mensen soms een administratieve warboel is. ANBO Consulent Ben Leusink helpt orde te scheppen in de chaos.

Ben Leusink komt graag bij onze leden thuis om ze te helpen met hun administratie. Dit keer bezoekt hij mevrouw Krol uit Groningen. Aan haar tuintafel vertelt Leusink hoe hij te werk gaat. “Van tevoren verdiep ik me in degene die ik ga helpen. Zo is mevrouw Krol weduwe van de bekende schrijver Gerrit Krol. Dan zoek ik daar het een en ander over op. Door er iets persoonlijks van te maken wordt het toch ook leuker? Mevrouw Krol vroeg om hulp bij de administratie, meer hoef ik daarover vooraf niet te weten. We gaan gewoon aan de slag.”

Envelop vergeten

Mevrouw Krol zit fier in haar tuinstoel, maar voelt zich niet meer zo fit. Ze heeft lang voor haar man gezorgd en dat heeft sporen nagelaten. “Lichamelijk is er al zoveel mis met mij, de rest wil ik daarom zo goed mogelijk op orde hebben. Die administratie en de post die ik kreeg, ik snapte het gewoon niet meer. Als oud mens lees ik het wel, maar een half uur later ben ik het vergeten. Soms begreep ik ook niet eens waar die post over ging. Al die ambtelijke taal, wat bedoelen ze nou? Dan legde ik zo’n brief weer weg en prompt was ik die hele envelop vergeten. Zo stapelde de boel zich op.”

De bon van de slager

En hoe begint dat orde scheppen dan? Beiden lachen en roepen: “Met scheuren!” Leusink: “Pak maar een vuilniszak, zei ik. We lopen alle brieven na en vragen: kan deze weg? Als het opruimt dan krijg je er ook lol in.” Mevrouw Krol knikt: “Ben was heel duidelijk hoor, heb je het betaald en heb je het belastingtechnisch niet nodig, dan kan het weg. Nou dat heb ik moeten leren.” Ben legt uit: “Voor de belasting moet je de administratie vijf jaar bewaren. Voor aftrekposten moet je sommige rekeningen ook bewaren. Maar de bon van de slager kan bijvoorbeeld meteen weg.” Mevrouw Krol knikt. “We doen het nu een aantal keer samen, de volgende keer moet ik het zelf kunnen.” Opgewekt vervolgt ze: “We hebben vorige keer ook de polissen doorgenomen. Na een uur hadden we al 1.500 euro verdiend!”

Bakken, mappen of ordners?

Mevrouw Krol vindt vrijwilligers als Ben enorm waardevol. “Ik ben zo geholpen, daar ben ik dankbaar voor. Zoals de VVE, daar snap ik ook niks van. Ben leest voor mij het reglement door. Althans, als ik die nog kan vinden. Ik had altijd alles in ordners en toen heb ik het ooit in bakjes gedaan en nou kan ik niks meer terugvinden.” Ben: “Hoe je het bewaart, moet je zelf weten. Maar in mappen kan in ieder geval nooit iets wegraken. Met bakjes kan er altijd iets uit vallen.”

Te ingewikkeld om zelf te doen

Ben is sinds vier jaar vrijwilliger bij ANBO. Daarvoor werkte hij als pensioenadviseur. “Ik ken de systemen en weet hoe ik overzicht kan creëren. Hoe werkt het sociale stelsel, wat is een DigiD, welke verzekeringen heb je nodig? Ik ben daar al veertig jaar dagelijks mee bezig, voor mij is het simpel. Daarom ben ik als vrijwilliger aan de slag gegaan toen ik met pensioen ging. Mensen komen voor vragen te staan waar ze het antwoord niet op weten. Bijvoorbeeld als een van de partners in een zorginstelling moet worden opgenomen. De Sociale Verzekeringsbank stuurt je dan een brief met de vraag: ‘Wil je de AOW van ongehuwde?’ Bijna niemand weet daar het antwoord op. Voor de meesten geldt van niet, maar voor sommigen wel. Hoe weet je nou bij welke groep je hoort? Dus dan nemen we de zaak even door.”

Pas weg als het klaar is

“Ook bij het overlijden van de partner blijft de ander achter met een hoop vragen. Wat moet er geregeld worden en vooral hoe? Waar heb je recht op? Of stel: je partner zit in een zorginstelling en jij wilt jullie huis verkopen. Dat kan niet zomaar. Je moet rekening houden met vermogen, spaargeld en de overwaarde van je woning. Dat realiseer je je pas als het zover is. De rechter komt eraan te pas als een van beide handelingsonbekwaam wordt, wat weer allerlei ingewikkelde administratie en formulieren met zich meebrengt. Het eerste wat ik zeg als ik binnenkom bij iemand die daarmee vastloopt is: ‘Ik ga pas weg als het formulier ingevuld in de envelop zit.’ Ik ben er echt om te helpen. Het maakt me niet uit of dat een half uur of twee uur duurt.”

Een objectieve blik

Ben komt tijdens zijn bezoekjes van alles tegen. “Of het nou papierwerk is, een contract met de zorginstelling of het CAK; mensen weten niet hoe ze de zaken op een rij krijgen. Kinderen willen wel helpen, maar komen er vaak ook niet uit. Bovendien kan het prettig zijn iemand in te schakelen die ‘boven de partijen’ staat, met een objectieve blik.”

Met de rug tegen de muur

Bij de meeste mensen is een uur of twee hulp genoeg om ze weer op het goede spoor te zetten. Ben: “Ik kom maar twee of drie keer bij mensen langs, daarna is het niet meer nodig.” Wat hem wel verbaast is hoe weinig mensen hulp vragen. “Pas als het helemaal fout gaat en ze met de rug tegen de muur staan vragen ze om hulp.” Mevrouw Krol: “Geldzaken zijn natuurlijk ook een intimiteit die je niet met iedereen deelt.” Leusink: “Ik heb in al die jaren zoveel gezien, ik kijk nergens meer van op. Ik wil gewoon helpen de zaken op orde te krijgen. En dat lukt altijd.”

ANBO is er voor ú

Het overzicht bewaren is niet zo simpel, vertelt ANBO Consulent Ben Leusink. “De belastingdienst, de gemeente, de Sociale Verzekeringsbank, ze geven allemaal een beetje advies, maar hoe krijg je dat tot een geheel? Dat is het lastige. Voor iedereen, jong én oud. Kom je er niet uit, dan is er voor jongeren niks, maar voor ouderen is er ANBO.” Loopt u soms ook vast in wet- en regelgeving? De ANBO Consulent is er ook voor u. Neem contact op met onze Raad & Daad Advieslijn: 0348 46 66 88 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 15.00 uur) of via: raadendaad@anbo.nl.

ANBO Consulent Ben Leusink en ANBO-lid mevrouw Krol